O programie

Program Aktywny Rodzic został stworzony, aby wesprzeć rodziców oraz opiekunów dzieci do 3. roku życia w godzeniu obowiązków związanych z rodzicielstwem oraz pracą zawodową. Program ten ma na celu ułatwienie powrotu na rynek pracy, jednocześnie zapewniając opiekę nad dzieckiem w pierwszych latach jego życia.

W ramach programu Aktywny Rodzic można uzyskać różne formy wsparcia, w tym jedno z poniższych świadczeń:

Świadczenie aktywni rodzice w pracy

Świadczenie przysługuje na każde dziecko w wieku od 12 do 35 miesięcy. Warunkiem niezbędnym jest aktywność zawodowa. Uprawnione do świadczenia są:

matka lub ojciec, z którymi dziecko mieszka i pozostaje na ich utrzymaniu,
opiekun faktyczny dziecka (czyli osoba, która faktycznie sprawuje nad nim opiekę i złożyła wniosek do sądu rodzinnego o adopcję dziecka),
sobie sprawującej pieczę zastępczą nad dzieckiem.

Świadczenie "Aktywni rodzice w pracy" przysługuje osobom aktywnym zawodowo, czyli tym, które wykonują pracę zarobkową (na przykład jako pracownicy, zleceniobiorcy, osoby prowadzące działalność gospodarczą, rolnicy lub funkcjonariusze służb mundurowych), pod warunkiem osiągania co najmniej minimalnego poziomu przychodów. Od 1 lipca 2024 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 4300 zł.

Świadczenie wynosi 1500 zł miesięcznie na dziecko, natomiast w przypadku dziecka posiadającego orzeczenie o niepełnosprawności (wraz ze wskazaniem potrzeby stałej lub długotrwałej opieki bądź pomocy innej osoby ze względu na znaczne ograniczenia w samodzielnym funkcjonowaniu oraz konieczności codziennego zaangażowania opiekuna w proces leczenia, rehabilitacji i edukacji) kwota świadczenia wynosi 1900 zł miesięcznie.

Świadczenie aktywnie w żłobku

Świadczenie przysługuje rodzicom oraz opiekunom dzieci, tj.:

matce lub ojcu,
opiekunowi faktycznemu, który złożył wniosek do sądu o adopcję dziecka,
opiekunowi prawnemu,
osobie sprawującej pieczę zastępczą nad dzieckiem, czyli rodzicowi zastępczemu lub osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka,
innej osobie, której sąd powierzył opiekę nad dzieckiem.

Świadczenie przysługuje na dzieci uczęszczające do żłobka lub klubu dziecięcego (zarejestrowanych w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych) albo objęte opieką dziennego opiekuna (widniejącego w wykazie opiekunów dziennych).

Nie ma minimalnego wieku dziecka, od którego przysługuje świadczenie. Warunkiem jest, aby dziecko uczęszczało do placówki i miało to potwierdzone w rejestrze żłobków lub wykazie dziennych opiekunów.

Świadczenie jest dostępne bez względu na dochód w rodzinie.

Wysokość świadczenia wynosi 1500 zł miesięcznie na dziecko, a w przypadku dzieci posiadających orzeczenie o niepełnosprawności (łącznie ze wskazaniami: potrzeby stałej lub długotrwałej opieki, pomocy innej osoby ze względu na znaczne ograniczenia w samodzielnym funkcjonowaniu oraz konieczności codziennego zaangażowania opiekuna w proces leczenia, rehabilitacji i edukacji) – 1900 zł miesięcznie, przy czym nie może przekroczyć wysokości miesięcznej opłaty ponoszonej przez rodzica lub opiekuna za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.

Świadczenie nie przysługuje, jeśli miesięczna opłata za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna przekracza ustawowo określony maksymalny koszt pobytu dziecka w takiej placówce. Od 1 października 2024 r. do 31 marca 2025 r. limit ten wynosi 2200 zł. Świadczenie będzie wypłacane na rachunek bankowy podmiotu prowadzącego żłobek, klub dziecięcy, zatrudniającego dziennego opiekuna lub na konto bankowe dziennego opiekuna prowadzącego działalność na własny rachunek.

Świadczenie aktywnie w domu

Świadczenie przysługuje:

matce lub ojcu, z którymi dziecko mieszka i pozostaje na ich utrzymaniu,
opiekunowi faktycznemu dziecka (tj. osobie, która rzeczywiście sprawuje nad nim opiekę i złożyła wniosek do sądu rodzinnego o adopcję dziecka),
na każde dziecko w przedziale wiekowym od 12 do 35 miesięcy,
w wysokości 500 zł miesięcznie na każde dziecko.

Świadczenie nie przysługuje, jeśli rodzic lub opiekun uzyskał rodzinny kapitał opiekuńczy o łącznej kwocie 12 tysięcy zł na dane dziecko. Świadczenie jest dostępne bez względu na dochody w rodzinie.

Kiedy złożyć wniosek?

Wniosek o świadczenie „Aktywni rodzice w pracy” oraz „Aktywnie w domu” można złożyć najwcześniej w 12. miesiącu życia dziecka. Prawo do świadczenia „Aktywni rodzice w pracy” oraz „Aktywnie w domu” zostanie ustalone od miesiąca, w którym wniosek wpłynie do ZUS.

Wniosek o świadczenie „Aktywnie w żłobku” można składać najwcześniej w dniu, w którym dziecko zaczyna uczęszczać do żłobka lub klubu dziecięcego, albo gdy zostaje objęte opieką dziennego opiekuna. Jeśli wniosek o świadczenie „Aktywnie w żłobku” zostanie przesłany:

w ciągu 2 miesięcy od dnia, w którym dziecko rozpoczęło pobyt w placówce – prawo do świadczenia zostanie ustalone od tego dnia,
w ciągu 3 miesięcy od 1 października 2024 roku (czyli od dnia wejścia w życie ustawy) – prawo do świadczenia zostanie ustalone od 1 października 2024 roku.

Świadczenia w ramach programu Aktywny Rodzic:

przysługują niezależnie od dochodu rodziny,
nie podlegają egzekucji administracyjnej ani komorniczej,
nie pobiera się od nich zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składek na ubezpieczenia społeczne ani składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Elektroniczne składanie wniosków

Zakład Ubezpieczeń Społecznych zajmuje się przyjmowaniem, rozpatrywaniem oraz przyznawaniem i wypłatą wniosków o świadczenie. Wnioski o świadczenie „Dobry start” można składać do ZUS jedynie drogą elektroniczną, a wypłata przyznanego świadczenia odbywa się tylko w formie bezgotówkowej na konto bankowe.

Wnioski drogą elektroniczną można składać od 1 października 2024 roku poprzez:

portal PUE ZUS lub aplikację mobilną mZUS,
portal informacyjno-usługowy Emp@tia na stronie https://empatia.mpips.gov.pl/,
bankowość elektroniczną swojego banku.

Dodatkowe informacje dostępne są na stronie: Program Aktywny Rodzic – ZUS oraz w ustawie z dnia 15 maja 2024 roku o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic”.

Świadczenie Aktywny Rodzic